Seria dziesięciu filmów dokumentalnych tematycznie związanych z najnowszą historią Polski, przeznaczonych dla uczniów starszych klas szkół podstawowych, gimnazjów oraz szkół średnich.
Okres od rozpoczęcia II wojny światowej do przełomu roku 89 przybliżony zostaje nie w formie akademickiego, ogólnikowego wykładu, ale przez pryzmat konkretnych wydarzeń i bohaterów tamtych czasów.
W ten sposób najnowsza historia staje się czymś żywym i namacalnym. Odpowiedni i szeroki dobór tematyczny gwarantuje nauczycielom historii, wychowawcom oraz pedagogom szkolnym duże możliwości wykorzystania pakietu. Można też z niego skorzystać przy okazji rocznic i świąt narodowych. Do pakietu dołączony jest zbiór konspektów, pomocnych w przeprowadzeniu lekcji czy pogadanki na podstawie obejrzanych filmów i spojrzeniu z uczniami w szerszej perspektywie historycznej na treść wyemitowanego materiału.
Mamy nadzieję, że przygotowany przez nas materiał przyczyni się nie tylko do lepszego poznania przez młodzież najnowszej historii swojego kraju, ale także pobudzi uczucia szacunku do przeszłości i prawdy oraz wdzięczności dla bohaterów i patriotyzmu.
„Filmy pokazują nieraz zupełnie nieznane fragmenty wojennych i powojennych dziejów Polski. Dobry warsztat: sugestywne relacje świadków i ciekawe materiały archiwalne sprawia, że ich wartość edukacyjna jest wysoka. Dlatego z powodzeniem mogą być pomocą w nauce historii, jak i w jej popularyzacji”
prof. Jan Żaryn.
Poniżej wykaz tytułów z krótkim opisem treści filmów:
I-„17 IX 1939„– Data symbolizuje wydarzenia będące nożem w plecy wbitym przez Sowietów Polsce walczącej z Niemcami. Mówią żołnierze Września i Polacy z Bukowiny, którzy byli świadkami ewakuacji władz RP i wojska do Rumunii. O plądrowaniu polskich miast przez Sowietów i braniu przez nich licznych jeńców – ofiar późniejszej, do dziś nieosądzonej zbrodni katyńskiej.
II- „I ROZRADUJĄ SIĘ PONIŻONE KOŚCI”- Poruszająca opowieść o Stanisławowie, gdzie w sierpniu 1941roku gestapo urządziło rzeź polskiej inteligencji. To był największy taki niemiecki mord na ziemiach południowo-wschodnich II RP. Świadkowie, dzieci pomordowanych, mówią również o porządkowaniu – od końca lat 80. - miejsca zbrodni, gdzie jeszcze pozostało sporo do zrobienia.
III- "SPRAWIEDLIWI WŚRÓD NARODÓW ŚWIATA” - O bohaterskiej rodzinie Ulmów z Markowej na Rzeszowszczyźnie, zamordowanej w marcu 1944 roku za ukrywanie Żydów. Uhonorowaną przez Yad Vashem rodzinę, której proces beatyfikacyjny trwa od 2003 roku, wspominają sąsiedzi, mówią o niej też historycy.
IV - „PARTYZANCI SPOD ŁYSINY”- Film traktuje o koncentracji sił Armii Krajowej w czerwcu 1944 roku w rejonie Myślenic w ramach akcji „ Burza”. We wrześniu tegoż roku tamtejsze zgrupowanie prowadziło walki z Niemcami, którzy w odwecie dokonali krwawych pacyfikacji. Mowa jest o późniejszej niesprawiedliwości – represjach, jakie spotkały AK-owców ze strony władz PRL.
V - MY OD „ SZTUBAKA” - Dzieje oddziału NSZ i ludzi, którzy mieli wybór: śmierć, Sybir albo las. Dokumentalny zapis nieznanego fragmentu historii Żywiecczyzny w latach 1945-1947. Mowa jest także o późniejszych represjach i upamiętnianiu ich ofiar, które- nie bez trudności –stało się możliwe dopiero w latach 90.
VI - „ SPALIĆ KOŚCIÓŁ” - Tak zwane działania specjalne peerelowskiego MSW w stosunku do Kościoła oznaczały nie tylko inwigilację czy zakładanie podsłuchów, ale i całą masę środków jawnie bandyckich, takich jak choćby podpalanie świątyń. Film pokazuje przykłady takiego procederu w latach 60. i 70. w diecezji przemyskiej, kierowanej przez bp. Ignacego Tokarczuka.
VII - „SKS- PRZEŁAMYWANIE STRACHU” – Dnia 7 maja 1977 roku w bramie przy ulicy Szewskiej w Krakowie znaleziono ciało Staszka Pyjasa, studenta UJ, współpracownika KOR, zamordowanego przez SB. Śmierć ta była bezpośrednim impulsem do powołania Studenckiego Komitetu Solidarności. Film opowiada historię pokolenia ludzi tworzących SKS, jednej z pierwszych opozycyjnych organizacji, która pod koniec lat 70. przełamywała strach i nieufność, prowadząc akcję pomocy i obrony represjonowanych za poglądy polityczne.
VIII – "MUSICIE BYĆ MOCNI !, MUSICIE BYĆ WIERNI !"- Zapis przebiegu pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Polski w 1979 roku, a także przygotowań do niej. Jeden ze świadków wspomina atmosferę tego niezwykłego czasu:” To nie jest już PRL”. Księża i świeccy nie bez racji mówią o wpływie pielgrzymki na dalsze dzieje Polski: powstanie „Solidarności” i jej przetrwanie w stanie wojennym.
IX – „SOLIDARNOŚĆ – KRUSZENIE MURÓW”- Przebieg operacji stanu wojennego, a także poprzedzające ją uderzenie propagandowe komunistycznej władzy. Ludzie „ Solidarności” relacjonują pacyfikacje fabryk prze oddziały ZOMO, mówią o późniejszych protestach przeciwko stanowi wojennemu i o drugim obiegu wydawniczym.
X - „PRL- LABORATORIUM PIERIESTROJKI”- Film jest swoistym podsumowaniem wiedzy historyków na temat wydarzeń lat 80. , które doprowadziły do oddania władzy przez komunistów
